INT’A CUXINA
U DOPU PANDEMÌA
Se tütu anderà a bon fin, stamu arrepigliànduse d’â pandemìa; chela bestia grama ch’a nà portàu via dui ani d’u nostru modu de vive che, sulu avura, arrivamu a acapì ch’u l’éira assài ciù prestante, ma aiscì megliu agaribàu de chelu ch’u vegnirà.
Se s’amiramu d’inturnu, purremu cunstatà cume, pe’ via d’u Covid-19 e nu’ sulu pe’ chelu, nu’ atrövamu ciü, cun nui, tantiscima gente ansiàna ch’a l’eira pöi chela che, cu’a sou espertixe, a l’avereva faitu zirà u mundu cum’u l’avereva duvüu zirà.
Següramente averescimu faitu maiscì ciü atensiun ae tradissiun e, va’ a pena de amétiru, e cose i se sereva aciamàe ancu’ cun u sou nome e, in spece, i l’averéva seghitàu a vegnì faite â meixima manéira; cum’i l’eira staite faite, magàra da seculi.
L’autru giurnu m’è acapitau ch’i m’àn purzüu in fresciörun, maiscì belu e lüxente, diendume: “Senti in po’ che delissia ‘stu “barbagiuà”. L’on adentau, aspeitandume de mangià d’a süca, de faixörele e d’u brussu e, pe’ contra, òn duvüu agiascià: buràixe, spinàssi, recöta e tuma de pegura gratairà. U l’eira maiscì delissiusu, ma, averé acapiu che s’atratava d’in “pansaròtu”. Belu lüxente percose u l’eira staitu cötu int’u furnu. Ve digu aviau cume, cötu au furnu, u mancava d’u güstu d’u nostru öriu, ch’u l’è ciü a lögu ma pocu adatu ai stömeghi muderni, e alura, perché na’.
Int’i trei ani che semu arrescìi, ben o ma’ a derulàsse, e “sagre” in valata i l’àn duvüu aréndise a distansiaménti e mascherìne, cuscì inte ‘sta materia, avura, regna in po’ de cunfüxiùn.
Çercu de rendime contu cume ghe vöglie l’agiütu d’i prutucòli d’ê De.C.O. e “DENOMINAZIONI COMUNALI D’ORIGINE” pe’ arrepiglià u fi’. Alura, dumandamu u sustegnu a’u Circulu d’a Castagnola de Ventemiglia, ch’a ghe meta e sou asperte mae.
Tra e tante autre cose, za’ che ghe semu, çercamu de daghe in prutucolu fina a’u “Stucafìsciu â Brandacugliùn” ch’u riturne cu’e sou scaglie de l’urigine, magara evitandu d’aduverà u bacalà, pe’ fa’ ciü aviau e ciü a bon patu.
Luigin Maccario
U BERRIUN 2022
